Sơn có chứa chất chì và bụi chì trong các căn nhà xây đã lâu năm là những nguồn gây nhiễm độc chì ở trẻ em. Các nguồn khác bao gồm không khí, nước và đất bị ô nhiễm. Người lớn làm việc với pin, làm trong kỹ nghệ xây cất nhà cửa hoặc làm việc trong tiệm sửa xe hơi cũng có thể tiếp xúc nhiều với chì.
Nhiễm độc chì có thể chữa được, nhưng nên dùng một số biện pháp phòng ngừa đơn giản để giảm thiểu việc bị nhiễm chì, giúp bảo vệ bản thân và gia đình.
Thời gian đầu, việc ngộ độc chì có thể khó nhận ra - ngay cả những người có vẻ khỏe mạnh cũng có thể có nồng độ chì trong máu cao. Các dấu hiệu và triệu chứng thường không xuất hiện cho đến khi lượng chì nguy hiểm được tích lũy.
Các triệu chứng ngộ độc chì ở trẻ em
- Chậm phát triển
- Học khó khăn
- Hay cáu gắt
- Ăn mất ngon
- Giảm cân
- Trông trì trệ và mệt mỏi
- Đau bụng
- Nôn
- Táo bón
- Mất thính lực
- Chậm phát triển
- Học khó khăn
- Hay cáu gắt
- Ăn mất ngon
- Giảm cân
- Trông trì trệ và mệt mỏi
- Đau bụng
- Nôn
- Táo bón
- Mất thính lực
Các triệu chứng ngộ độc chì ở trẻ sơ sinh
Những em bé tiếp xúc với chì trước khi sinh có thể gặp:
- Học khó khăn
- Tăng trưởng chậm lại
Những em bé tiếp xúc với chì trước khi sinh có thể gặp:
- Học khó khăn
- Tăng trưởng chậm lại
Các triệu chứng ngộ độc chì ở người lớn
Mặc dù đa số nguy cơ nhiễm chì xẩy ra ở trẻ em, nhiễm độc chì cũng là mối nguy hiểm cho người lớn. Các dấu hiệu và triệu chứng ở người lớn có thể gồm có:
- Huyết áp cao
- Đau bụng
- Táo bón
- Đau khớp
- Đau bắp thịt
- Hoạt động tâm thần bị suy giảm
- Đau, tê hoặc ngứa ran tay chân
- Đau đầu
- Mất trí nhớ
- Rối loạn tâm trạng
- Số lượng tinh trùng giảm, tinh trùng bất thường
- Xẩy thai hoặc sinh non ở phụ nữ mang thai
Mặc dù đa số nguy cơ nhiễm chì xẩy ra ở trẻ em, nhiễm độc chì cũng là mối nguy hiểm cho người lớn. Các dấu hiệu và triệu chứng ở người lớn có thể gồm có:
- Huyết áp cao
- Đau bụng
- Táo bón
- Đau khớp
- Đau bắp thịt
- Hoạt động tâm thần bị suy giảm
- Đau, tê hoặc ngứa ran tay chân
- Đau đầu
- Mất trí nhớ
- Rối loạn tâm trạng
- Số lượng tinh trùng giảm, tinh trùng bất thường
- Xẩy thai hoặc sinh non ở phụ nữ mang thai
Chì có nơi đâu?
Chì là một kim loại có tự nhiên trong lớp vỏ của trái đất, nhưng những hoạt động của con người như khai thác mỏ, đốt các nhiên liệu hóa thạch và sản xuất - đã khiến cho chì thông dụng hơn. Chì đã từng là một thành phần quan trọng trong sơn và xăng và vẫn được sử dụng trong các loại pin, hàn, ống, gốm sứ, vật liệu lợp mái nhà và một số mỹ phẩm.
Chì là một kim loại có tự nhiên trong lớp vỏ của trái đất, nhưng những hoạt động của con người như khai thác mỏ, đốt các nhiên liệu hóa thạch và sản xuất - đã khiến cho chì thông dụng hơn. Chì đã từng là một thành phần quan trọng trong sơn và xăng và vẫn được sử dụng trong các loại pin, hàn, ống, gốm sứ, vật liệu lợp mái nhà và một số mỹ phẩm.
Chì trong sơn
Việc sử dụng các loại sơn có chì cho nhà, đồ chơi trẻ em và đồ nội thất trong gia đình đã bị cấm ở Hoa Kỳ kể từ năm 1978. Tuy nhiên, sơn có chất chì vẫn còn nằm trên các bức tường và đồ gỗ trong nhiều ngôi nhà và căn hộ cũ. Hầu hết nhiễm độc chì ở trẻ em là do chúng ăn những mảnh sơn có chì bị tróc ra.
Việc sử dụng các loại sơn có chì cho nhà, đồ chơi trẻ em và đồ nội thất trong gia đình đã bị cấm ở Hoa Kỳ kể từ năm 1978. Tuy nhiên, sơn có chất chì vẫn còn nằm trên các bức tường và đồ gỗ trong nhiều ngôi nhà và căn hộ cũ. Hầu hết nhiễm độc chì ở trẻ em là do chúng ăn những mảnh sơn có chì bị tróc ra.
Ống nước và hàng hóa đóng hộp nhập cảng
Ống dẫn nước bằng chì, đường ống nước bằng đồng và ống đồng hàn bằng chì có thể cho ra các mảnh chì vào nước. Và mặc dù hàn chì trong thực phẩm đóng hộp đã bị cấm ở Hoa Kỳ, nó vẫn được sử dụng ở một số nước khác.
Ống dẫn nước bằng chì, đường ống nước bằng đồng và ống đồng hàn bằng chì có thể cho ra các mảnh chì vào nước. Và mặc dù hàn chì trong thực phẩm đóng hộp đã bị cấm ở Hoa Kỳ, nó vẫn được sử dụng ở một số nước khác.
Những phương thuốc cổ truyền
Một số trường hợp ngộ độc chì đã được truy ra là từ việc sử dụng các loại thuốc truyền thống, thí dụ như:
- Greta hoặc azarcon: Chất bột mịn màu cam này - còn được gọi là calcium san hô và san hô biển - là một phương thuốc gốc từ Tây Ban Nha dùng chữa rối loạn dạ dày, táo bón, tiêu chảy và ói mửa. Nó cũng được sử dụng để làm dịu đau khi em bé mọc răng.
- Litargirio: Còn được gọi là litharge, bột mầu hồng đào này được sử dụng như một chất khử mùi, đặc biệt là ở Cộng Hòa Dominican.
- Ba- Baw- san: Phương thuốc từ Trung Quốc này được sử dụng để điều trị đau bụng ở trẻ sơ sinh.
- Ghasard: Một chất bột màu nâu, ghasard được sử dụng như một loại thuốc bổ ở Ấn Độ.
- Daw Twa: Phương thuốc trợ giúp tiêu hóa sử dụng ở Thái Lan, daw Twa chứa hàm lượng chì và arsenic cao.
Một số trường hợp ngộ độc chì đã được truy ra là từ việc sử dụng các loại thuốc truyền thống, thí dụ như:
- Greta hoặc azarcon: Chất bột mịn màu cam này - còn được gọi là calcium san hô và san hô biển - là một phương thuốc gốc từ Tây Ban Nha dùng chữa rối loạn dạ dày, táo bón, tiêu chảy và ói mửa. Nó cũng được sử dụng để làm dịu đau khi em bé mọc răng.
- Litargirio: Còn được gọi là litharge, bột mầu hồng đào này được sử dụng như một chất khử mùi, đặc biệt là ở Cộng Hòa Dominican.
- Ba- Baw- san: Phương thuốc từ Trung Quốc này được sử dụng để điều trị đau bụng ở trẻ sơ sinh.
- Ghasard: Một chất bột màu nâu, ghasard được sử dụng như một loại thuốc bổ ở Ấn Độ.
- Daw Twa: Phương thuốc trợ giúp tiêu hóa sử dụng ở Thái Lan, daw Twa chứa hàm lượng chì và arsenic cao.
Các nguồn khác của chì
Chì cũng có thể đôi khi được tìm thấy trong:
- Đất : Chì nằm trên mặt đất là từ xăng pha chì hoặc sơn có chì, có thể tồn tại trong nhiều năm. Đất nhiễm chì vẫn còn là một vấn đề lớn trên xa lộ và trong một số môi trường đô thị. Đất gần những bức tường của ngôi nhà cũ có thể chứa chì.
- Nước: Ống nước đồng hàn chì là một nguồn gây ô nhiễm nước uống trong gia đình.
- Bụi trong nhà. Bụi trong nhà có thể chứa chì từ các mảnh vụn sơn có chất chì hoặc từ đất bị ô nhiễm đưa vào từ bên ngoài.
- Đồ gốm: Men sứ trên một số đồ gốm, đồ sứ có thể chứachất chì và chì có thể xâm nhập vào thực phẩm.
- Đồ chơi: Chì đôi khi được tìm thấy trong đồ chơi và các sản phẩm khác được sản xuất ở các nước ngoài nước Mỹ.
- Mỹ phẩm truyền thống: Kohl là một mỹ phẩm truyền thống, thường được sử dụng như bút kẻ mắt. Thử nghiệm các mẫu khác nhau của kohl cho thấy có hàm lượng chì cao.
Chì cũng có thể đôi khi được tìm thấy trong:
- Đất : Chì nằm trên mặt đất là từ xăng pha chì hoặc sơn có chì, có thể tồn tại trong nhiều năm. Đất nhiễm chì vẫn còn là một vấn đề lớn trên xa lộ và trong một số môi trường đô thị. Đất gần những bức tường của ngôi nhà cũ có thể chứa chì.
- Nước: Ống nước đồng hàn chì là một nguồn gây ô nhiễm nước uống trong gia đình.
- Bụi trong nhà. Bụi trong nhà có thể chứa chì từ các mảnh vụn sơn có chất chì hoặc từ đất bị ô nhiễm đưa vào từ bên ngoài.
- Đồ gốm: Men sứ trên một số đồ gốm, đồ sứ có thể chứachất chì và chì có thể xâm nhập vào thực phẩm.
- Đồ chơi: Chì đôi khi được tìm thấy trong đồ chơi và các sản phẩm khác được sản xuất ở các nước ngoài nước Mỹ.
- Mỹ phẩm truyền thống: Kohl là một mỹ phẩm truyền thống, thường được sử dụng như bút kẻ mắt. Thử nghiệm các mẫu khác nhau của kohl cho thấy có hàm lượng chì cao.
Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm độc chì:
- Lứa tuổi: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có nhiều nguy cơ tiếp xúc với chì hơn là trẻ em lớn hơn. Chúng có thể nhai mảnh vụn sơn, và tay chúng có thể bị dính bụi chì. Trẻ nhỏ cũng hấp thụ chì dễ dàng hơn và bị nguy hại nhiều hơn so với người lớn và trẻ lớn.
- Sống trong một căn nhà cũ: Mặc dù việc sử dụng các loại sơn có chì đã bị cấm từ những năm 1970, các căn nhà và các tòa nhà cũ thường giữ lại tàn dư của sơn này. Những người làm việc sửa chữa các ngôi nhà cũ có nguy cơ nhiễm chì cao hơn.
- Một số hobby: Làm kính màu cần sử dụng của hàn chì. Sơn sửa lại đồ nội thất cũ có thể làm bạn tiếp xúc với lớp sơn có chì.
- Quốc gia xuất xứ: Những người sống ở các nước đang phát triển có nguy cơ cao bị nhiễm độc chì vì những nước này ít có những quy định nghiêm ngặt về việc tiếp xúc với chì. Các gia đình người Mỹ nhận con nuôi từ nước khác có thể cần cho chúng thử máu xét nghiệm nhiễm độc chì.
- Chì có thể gây hại cho thai nhi, do đó phụ nữ có thai hoặc phụ nữ có khả năng có thai nên đặc biệt cẩn thận để tránh tiếp xúc với chì.
Tiếp xúc với mức độ thấp của chì vẫn có thể gây ra thiệt hại theo thời gian, đặc biệt là ở trẻ em. Nguy cơ lớn nhất là việc phát triển não bộ bị ảnh hưởng, một thiệt hại không thể xoay ngược lại được. Hàm lượng chì cao hơn có thể gây tổn hại cho thận và hệ thần kinh ở cả trẻ em và người lớn. Hàm lượng chì rất cao có thể gây co giật, bất tỉnh và có thể tử vong.
Nếu bạn nghĩ bạn hay con bạn đã bị nhiễm chì, hãy gặp bác sĩ hoặc liên lạc với bộ phận y tế công cộng tại địa phương. Thử nghiệm máu có thể giúp xác định nồng độ chì trong máu.
Mức chì trong máu được đo bằng microgram trên mỗi deciliter (mg / dL). Kết quả ở mức 5 mcg / dL hoặc cao hơn cho thấy bệnh nhân có thể đã vượt mức độ an toàn của chì trong máu và cần được kiểm tra định kỳ. Nếu nồng độ quá cao - 45 mcg / dL hoặc cao hơn - bệnh nhân cần được điều trị.
- Lứa tuổi: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có nhiều nguy cơ tiếp xúc với chì hơn là trẻ em lớn hơn. Chúng có thể nhai mảnh vụn sơn, và tay chúng có thể bị dính bụi chì. Trẻ nhỏ cũng hấp thụ chì dễ dàng hơn và bị nguy hại nhiều hơn so với người lớn và trẻ lớn.
- Sống trong một căn nhà cũ: Mặc dù việc sử dụng các loại sơn có chì đã bị cấm từ những năm 1970, các căn nhà và các tòa nhà cũ thường giữ lại tàn dư của sơn này. Những người làm việc sửa chữa các ngôi nhà cũ có nguy cơ nhiễm chì cao hơn.
- Một số hobby: Làm kính màu cần sử dụng của hàn chì. Sơn sửa lại đồ nội thất cũ có thể làm bạn tiếp xúc với lớp sơn có chì.
- Quốc gia xuất xứ: Những người sống ở các nước đang phát triển có nguy cơ cao bị nhiễm độc chì vì những nước này ít có những quy định nghiêm ngặt về việc tiếp xúc với chì. Các gia đình người Mỹ nhận con nuôi từ nước khác có thể cần cho chúng thử máu xét nghiệm nhiễm độc chì.
- Chì có thể gây hại cho thai nhi, do đó phụ nữ có thai hoặc phụ nữ có khả năng có thai nên đặc biệt cẩn thận để tránh tiếp xúc với chì.
Tiếp xúc với mức độ thấp của chì vẫn có thể gây ra thiệt hại theo thời gian, đặc biệt là ở trẻ em. Nguy cơ lớn nhất là việc phát triển não bộ bị ảnh hưởng, một thiệt hại không thể xoay ngược lại được. Hàm lượng chì cao hơn có thể gây tổn hại cho thận và hệ thần kinh ở cả trẻ em và người lớn. Hàm lượng chì rất cao có thể gây co giật, bất tỉnh và có thể tử vong.
Nếu bạn nghĩ bạn hay con bạn đã bị nhiễm chì, hãy gặp bác sĩ hoặc liên lạc với bộ phận y tế công cộng tại địa phương. Thử nghiệm máu có thể giúp xác định nồng độ chì trong máu.
Mức chì trong máu được đo bằng microgram trên mỗi deciliter (mg / dL). Kết quả ở mức 5 mcg / dL hoặc cao hơn cho thấy bệnh nhân có thể đã vượt mức độ an toàn của chì trong máu và cần được kiểm tra định kỳ. Nếu nồng độ quá cao - 45 mcg / dL hoặc cao hơn - bệnh nhân cần được điều trị.
Phòng ngừa
Nên áp dụng những biện pháp phòng ngừa sau:
- Rửa tay và đồ chơi. Trẻ em có thể đem chì vào người từ tay có dính bụi nhiễm chất chì. Để giảm bớt nguy cơ này, nên rửa tay cho trẻ sau khi chúng chơi ngoài trời, trước khi ăn và trước khi đi ngủ. Rửa đồ chơi của chúng thường xuyên.
- Lau sạch bụi trên các bề mặt. Làm sạch sàn nhà bằng cách lau ướt và lau bàn ghế, cửa sổ và các bề mặt bụi bặm khác bằng vải ẩm.
- Bỏ phần nước đầu đi. Nếu nhà bạn có hệ thống ống nước cũ, nên để phần nước đầu chảy trong ít nhất một phút trước khi sử dụng. Không sử dụng nước nóng từ vòi để pha sữa cho em bé hoặc để nấu ăn.
- Không cho trẻ em chơi trên đất. Nên cho các em chơi trong sandbox được đậy lại khi không sử dụng. Trồng cỏ hoặc dùng mùn phủ kín nơi đất trống.
- Ăn uống lành mạnh: Bữa ăn thường xuyên và dinh dưỡng tốt có thể giúp ít hấp thụ chì hơn. Trẻ em cần có đủ calcium và sắt trong thức ăn.
Nên áp dụng những biện pháp phòng ngừa sau:
- Rửa tay và đồ chơi. Trẻ em có thể đem chì vào người từ tay có dính bụi nhiễm chất chì. Để giảm bớt nguy cơ này, nên rửa tay cho trẻ sau khi chúng chơi ngoài trời, trước khi ăn và trước khi đi ngủ. Rửa đồ chơi của chúng thường xuyên.
- Lau sạch bụi trên các bề mặt. Làm sạch sàn nhà bằng cách lau ướt và lau bàn ghế, cửa sổ và các bề mặt bụi bặm khác bằng vải ẩm.
- Bỏ phần nước đầu đi. Nếu nhà bạn có hệ thống ống nước cũ, nên để phần nước đầu chảy trong ít nhất một phút trước khi sử dụng. Không sử dụng nước nóng từ vòi để pha sữa cho em bé hoặc để nấu ăn.
- Không cho trẻ em chơi trên đất. Nên cho các em chơi trong sandbox được đậy lại khi không sử dụng. Trồng cỏ hoặc dùng mùn phủ kín nơi đất trống.
- Ăn uống lành mạnh: Bữa ăn thường xuyên và dinh dưỡng tốt có thể giúp ít hấp thụ chì hơn. Trẻ em cần có đủ calcium và sắt trong thức ăn.
Sửa nhà
Nếu sửa vặt vãnh hoặc sửa cho đẹp một căn nhà được sơn bằng sơn có chì, nên dùng những biện pháp phòng ngừa sau:
- Đừng cạo sơn bằng cách chà xát, rất nguy hiểm vì một lượng lớn các hạt nhỏ chứa chất chì sẽ văng ra và mọi người có thể hít chúng vào phổi.
- Không sử dụng ngọn đuốc mở để loại bỏ sơn. Ngọn lửa này làm bắn ra những hạt chì nhỏ mà chúng ta có thể hít phải.
- Che sơn cũ. Có thể rất khó loại bỏ sơn chì cũ. Nếu sơn dính chặt và không có nhiều sứt mẻ, có thể sơn chồng lên. Bạn cũng có thể sử dụng các tấm vách thạch cao hoặc đồ bọc kín tương tự như sơn chồng lên.
- Mặc quần áo và mang thiết bị bảo hộ. Thay quần áo, đi tắm và gội đầu khi ngưng việc. Không giũ quần áo làm việc hoặc giặt chung với quần áo khác.
- Cẩn thận nơi ăn. Không ăn hoặc uống trong một khu vực nơi có bụi chì.
Nếu sửa vặt vãnh hoặc sửa cho đẹp một căn nhà được sơn bằng sơn có chì, nên dùng những biện pháp phòng ngừa sau:
- Đừng cạo sơn bằng cách chà xát, rất nguy hiểm vì một lượng lớn các hạt nhỏ chứa chất chì sẽ văng ra và mọi người có thể hít chúng vào phổi.
- Không sử dụng ngọn đuốc mở để loại bỏ sơn. Ngọn lửa này làm bắn ra những hạt chì nhỏ mà chúng ta có thể hít phải.
- Che sơn cũ. Có thể rất khó loại bỏ sơn chì cũ. Nếu sơn dính chặt và không có nhiều sứt mẻ, có thể sơn chồng lên. Bạn cũng có thể sử dụng các tấm vách thạch cao hoặc đồ bọc kín tương tự như sơn chồng lên.
- Mặc quần áo và mang thiết bị bảo hộ. Thay quần áo, đi tắm và gội đầu khi ngưng việc. Không giũ quần áo làm việc hoặc giặt chung với quần áo khác.
- Cẩn thận nơi ăn. Không ăn hoặc uống trong một khu vực nơi có bụi chì.
BS Nguyễn Thị Nhuận
No comments:
Post a Comment